İşe alınma şartını kaybeden sözleşmelinin çıkarılmasına İDDK’dan onay

İlk derece: İşlem hukuka uygundur
Davacının uçuş öğreticiliği ile ilgili sahip olduğu lisans ve yetkiler esas alınarak davalı idare tarafından herhangi bir sınav şartı aranmaksızın sözleşmeli olarak istihdam edildiği, ancak sözleşme süresi içinde sergilediği tespit edilen fiilleri nedeniyle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından davacının uçuştan kaynaklı yetkilerinden bazılarının süreli, bazılarının da süresiz olarak iptal edildiği dikkate alındığında, davacının işe alınma açısından gerekli olan koşulları kaybetmesi nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesi yönünde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

İstinaf: Somut olarak ortaya konulmamıştır
Yapılan ara kararlara rağmen davalı idarece davacının işe alınmasında aranılan hangi şartı kaybettiğinin somut bir şekilde ortaya konulamadığı, her ne kadar SHGM tarafından davacının IR(SE)/FI ve MEP/FI yetkileri iptal edilip ticari pilot lisansı 4 ay süreyle askıya alınmışsa da iptal edilen yetkiler davalı idare bünyesinde istihdam edildikten sonra kazanıldığından bu yetkilerin işe alınma açısından gerekli nitelikler arasında olduğunun kabulü mümkün olmadığı, 26/11/2018 tarihinden itibaren 2547 sayılı Kanun’un 13/b-4 maddesi uyarınca Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Dekanlığında çalışmak üzere görevlendirilen davacının ticari pilot lisansının 4 ay süreyle askıya alınmasının nasıl bir kamu zararına sebebiyet vereceği davalı idarece belirtilmediği gibi meydana gelebilecek kamu zararının davacıdan tahsil edilebileceği de değerlendirilmeksizin sözleşmesinin feshedildiği, davalı üniversitede sözleşmeli pilot olarak görev yaparken ticari pilot lisansı SHGM tarafından 4 ay süreyle askıya alınan davacının işe alınma açısından gerekli hangi niteliği kaybettiğinin davalı idarece somut bilgi ve belgelerle ortaya konulamadığı anlaşılmıştır.

Danıştay 8. Daire: İşlem hukuka uygundur
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından pilot lisansı 4 ay süre ile askıya alınan ve kurs yetkileri iptal edilen davacının işe alınma şartlarını kaybettiği ve bu haliyle pilot olarak görev yapmasının mümkün olmadığı, bu durumda, davacıdan pilot olarak yararlanma imkanı kalmayan idarenin sözleşmeyi feshederek göreve son verme işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

İstinaf kararında ısrar etmesine rağmen İDDK işlemi hukuka uygun bulan daire kararını onamıştır.

T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2023/2394
Karar No: 2024/1481

İSTEMİN KONUSU:
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: . Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu bünyesinde 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli pilot olarak istihdam edilen davacı tarafından, sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının uçuş öğreticiliği ile ilgili sahip olduğu lisans ve yetkiler esas alınarak davalı idare tarafından herhangi bir sınav şartı aranmaksızın sözleşmeli olarak istihdam edildiği, ancak sözleşme süresi içinde sergilediği tespit edilen fiilleri nedeniyle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından davacının uçuştan kaynaklı yetkilerinden bazılarının süreli, bazılarının da süresiz olarak iptal edildiği dikkate alındığında, davacının işe alınma açısından gerekli olan koşulları kaybetmesi nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesi yönünde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmediği, dava dosyasına sunulan iddia ve savunmalardan davacı ile davalı arasında çalışma barışının ve karşılıklı güven ilişkisinin bozulmuş olduğu dikkate alındığında, hizmetinden faydalanılma imkanı bulunmadığı açık olan davacının, takdir yetkisi kapsamında, sözleşmesinin feshedilmesinde hizmet gereklerine de aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; sözleşmeli pilot olarak görev yapan davacının işe alınma açısından gerekli olan niteliklerden birini sonradan kaybettiğinden bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlem tesis edilmişse de yapılan ara kararlara rağmen davalı idarece davacının işe alınmasında aranılan hangi şartı kaybettiğinin somut bir şekilde ortaya konulamadığı, her ne kadar SHGM tarafından davacının IR(SE)/FI ve MEP/FI yetkileri iptal edilip ticari pilot lisansı 4 ay süreyle askıya alınmışsa da iptal edilen yetkiler davalı idare bünyesinde istihdam edildikten sonra kazanıldığından bu yetkilerin işe alınma açısından gerekli nitelikler arasında olduğunun kabulü mümkün olmadığı, 26/11/2018 tarihinden itibaren 2547 sayılı Kanun’un 13/b-4 maddesi uyarınca Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Dekanlığında çalışmak üzere görevlendirilen davacının ticari pilot lisansının 4 ay süreyle askıya alınmasının nasıl bir kamu zararına sebebiyet vereceği davalı idarece belirtilmediği gibi meydana gelebilecek kamu zararının davacıdan tahsil edilebileceği de değerlendirilmeksizin sözleşmesinin feshedildiği, davalı üniversitede sözleşmeli pilot olarak görev yaparken ticari pilot lisansı SHGM tarafından 4 ay süreyle askıya alınan davacının işe alınma açısından gerekli hangi niteliği kaybettiğinin davalı idarece somut bilgi ve belgelerle ortaya konulamadığı anlaşıldığından, davacının sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki ilk derece mahkemesi kararında ise isabet görülmediği sonucuna varılarak, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, özlük haklarının dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 02/03/2023 tarih ve E:2022/532, K:2023/960 sayılı kararıyla; olayda idareyi sözleşmeli personel çalıştırmaya iten temel etkenin, pilot ihtiyacının bulunması ve bu ihtiyacın memur istihdamı yoluyla karşılanamaması olduğu, taraflar arasında imzalanan Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesi’ne göre davacının pilot görevinde istihdam edileceği ve 06/06/1978 tarih ve 7/15774 sayılı Kararname hükümlerine aykırı davranış tespit edildiğinde, sözleşmesinin sona ereceğinin kararlaştırıldığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından pilot lisansı 4 ay süre ile askıya alınan ve kurs yetkileri iptal edilen davacının işe alınma şartlarını kaybettiği ve bu haliyle pilot olarak görev yapmasının mümkün olmadığı, bu durumda, davacıdan pilot olarak yararlanma imkanı kalmayan idarenin sözleşmeyi feshederek göreve son verme işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle … Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti:
… Bölge İdare Mahkemesi… İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali, özlük haklarının dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davalı idare tarafından, davacının Havacılık Uzay Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğünde çalışmak üzere görevlendirildiği, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün Uçuş Eğitim Okulu denetlemesinde, içlerinde davacının da bulunduğu bir kısım personelin uçuş kayıtlarında gerçek dışı kayıtların olduğunun tespit edildiği, ilgili kurumun… tarih ve …sayılı kararı uyarınca davacının aletli uçuş öğretmenliği ve çok motor uçuş öğretmenliği sürelerinin ve almış olduğu IR(SE) F1 ile MEP/F1 kurslarının ve yetkilerinin iptal edilmesine ve ticari pilot lisansının 4 ay boyunca askıya alınmasına karar verildiği, pilot lisansının askıya alınması, lisanslarının iptal edilmesi nedeniyle pilot olarak görev yapmasının mümkün olmadığı belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, ısrar kararının hukuka ve usule uygun bulunduğu, davalı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen sebeplerin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…’NUN DÜŞÜNCESİ:
Temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi… İdari Dava Dairesinin ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında pilot olarak istihdam edilmiş, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün 12/04/2019 günlü uçuş eğitim okulu denetlemesinde içlerinde davacının da bulunduğu bir kısım personelin uçuş kayıtlarında gerçek dışı kayıtların olduğunun tespiti üzerine durum Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından Rektörlük Makamına iletilmiş, bilahare Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Değerlendirme Komisyonunun… tarih ve … sayılı kararı uyarınca; davacının, aletli uçuş öğretmenliği ve çok motor uçuş öğretmenliği sürelerinin ve almış olduğu IR(SE)/F1 ile MEP/F1 kurslarının ve yetkilerinin iptal edilmesi ve ticari pilot lisansının 4 ay boyunca askıya alınması kararlaştırılmış, davalı idare nezdinde yürütülen soruşturma kapsamında tanzim edilen 05/08/2019 tarihli rapor ile davacının ticari pilot lisansının S.H.G.M tarafından askıya alınmış olmasından dolayı işe alınma açısından gerekli olan niteliklerini kaybedeceğinden bahisle sözleşmesinin sonlandırılmasının uygun olacağının belirtilmesi üzerine, Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Disiplin Kurulunun… tarih ve… sayılı kararı ile Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın Ek 6. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca davacının görevi başında kalması kamu zararı oluşturacağından sözleşmesinin feshedilmesine karar verilmiş, Rektörlüğün… tarih ve…sayılı işlemi ile alınan karar onaylanmıştır.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstihdam şekilleri” başlıklı 4. maddesinde; kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceği belirtildikten sonra, aynı maddenin (B) bendinde sözleşmeli personel, “Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.” şeklinde tanımlanmış; aynı bentte “Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri, sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.” düzenlemesi yer almıştır.

06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 1. maddesinde, bu Esaslar’ın, 14/7/1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri hakkında uygulanacağı belirtilmiş, sözü edilen Esaslar’ın 22/11/2010 tarih ve 2010/1169 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile değiştirilen ve 31/12/2010 tarih ve 27802 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sözleşmenin Feshi” başlıklı Ek-6. maddesinin 1. fıkrasında; “Personelin; a) İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması, b) İşe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini sonradan kaybetmesi… hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşmesi tek taraflı feshedilir.” düzenlemelerine yer verilmiş olup, Sınav Şartı Aranmaksızın Hizmete Alınacak Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanlarını ihtiva eden 1 Sayılı Cetvelde yer alan meslek grupları arasında davacının istihdam edildiği meslek grubu olan Pilotların da yer aldığı görülmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı ile davalı idare arasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler kapsamında ”Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesi” imzalandığı, sözleşmeye göre davacının pilot görevinde istihdam edileceği, göreve başlanılmasından sonra Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün 17-18/04/2019 tarihlerinde yaptığı denetimde, Pilot Şahsi Uçuş Kayıt Defterindeki uçuş saatleri ile uçak takometresinde bulunan uçuş saatlerinin uyuşmadığı, gerçek uçuş saatlerinin defter kayıtlarında bulunan toplam uçuş saatlerinden az olduğunun tespit edilmesi üzerine, davacının 06/06/2018-26/07/2018 tarihleri arasında aldığı IR(SE) F1 kursunun ve yetkilerinin ön koşulları sağlamadan alındığı için iptal edilmesine, 26/11/2018- 06/02/2019 tarihleri arasında aldığı MEP/F1 kursunun ve yetkilerinin ön koşulları sağlamadan aldığı için iptal edilmesine ve sahip olduğu Ticari Pilot Lisansı’nın 4 ay süre askıya alınmasına karar verildiği, bunun üzerine davalı idare tarafından, 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın Ek 6. maddesinin (b) bendi uyarınca davacının, işe alınma açısından gerekli olan niteliklerden herhangi birini sonradan kaybetmesi ve görev başında olmasının kamu zararına yol açacağı gerekçesiyle sözleşmesinin sonlandırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.

Dava konusu olayda, taraflar arasında imzalanan Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesine göre davacının pilot görevinde istihdam edileceği ve 06/06/1978 tarih ve 7/15774 sayılı Kararname hükümlerine aykırı davranış tespit edildiğinde, sözleşmenin sona ereceği kararlaştırılmış olup Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından pilot lisansı 4 ay süre ile askıya alınan ve kurs yetkileri iptal edilen davacının işe alınma şartlarını kaybettiği ve bu haliyle pilot olarak görev yapmasının mümkün olmadığı görülmektedir.

Bu durumda, davacıdan pilot olarak yararlanma imkanı kalmayan idarenin sözleşmeyi feshederek göreve son verme işleminde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Bu itibarla, temyize konu Bölge Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2.İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulü, kararın kaldırılması, dava konusu işlemin iptali ve özlük haklarının dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu… tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/09/2024 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.