HAMİLELİK (GEBELİK) ve ANALIK İLE İLGİLİ HAKLAR

Kadın işçilerin doğum öncesi ve sonrası hakları Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik ve 4857 sayılı İş Kanunu 13. ve 74. maddeleri ile koruma altına alınmaktadır. 

Hamilelik Sürecinde Periyodik Kontroller İçin İzin Verilir mi? 

İş Kanun’unun 74. maddesinin 4. fıkrasına göre hamilelik boyunca kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilmesi gerekmektedir.

Hamilelik Sürecinde Mesai Saatleri Nedir ve Gece Vardiyasında Çalıştırılabilir mi?

Çalışan hamile kadın işçilerin mesai saatleri kanun gereği günde 7,5 saat ile kısıtlanmıştır. Kadın işçiler hamilelik dönemlerinde günde en fazla 7,5 saat çalıştırılabilirler. Ayrıca doğum öncesi kadın işçilerin gece çalışması gerçekleştirmesi yasaklanmıştır. Bu hususlar emredici hüküm niteliğindedir. 

Önemle belirtmek gerekir ki kadın işçinin hamilelik sürecinde yaşadığı sağlık problemleri doktor raporu ile sabit kılındığı sürece; işveren bu rapor doğrultusunda yasada 7,5 saat ile kısıtlanmış çalışma süresinde değişikliğe gitmekle yükümlüdür. Söz konusu değişiklik ancak hamile kadın işçi lehine yapılabilir. Bu değişiklikler sebebiyle işverenin ücrette kesinti yoluna başvurma hakkı bulunmamaktadır.

Hamileliğin Devamı Süresince Kadın İşçi Tehlikeli İşlerde Çalıştırılır mı?

Kadın işçinin hamileliğini işverene bildirmesiyle, işveren koruma ve gözetme yükümlüğünü yerine getirmelidir. Çalışanının gebelik sürecini tehlikeye atacak bir çalışma koşulu, çalışma saati ve çalışma ortamı varsa bu koşulları geçici olarak değiştirmek, mümkün değilse çalışanı geçici olarak başka bir birime aktarmakla yükümlüdür.

Kadın İşçilerin Doğum Öncesi İzni Ne Kadardır?

Kadın işçilere, sağlıklı bir şekilde doğumun gerçekleşmesi için tekli gebeliklerde gebeliğin 32. haftasından itibaren 8 hafta, çoklu gebeliklerde gebeliğin 30. haftasından itibaren 10 hafta ücretli doğum izin hakkı tanınmıştır. 

4857 sayılı İş Kanunu 74. maddesi uyarınca kadın işçilerin gebelik süresince yukarıda yazılı süreler içinde çalıştırılmaması esastır. Ancak kadın işçinin sağlık durumunun çalışmaya uygun ve bu hususun doktor onayıyla sabit olması durumunda, kadın işçinin çalışmaya devam etme talebiyle doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışması mümkündür.

Kadın İşçinin Doğum Sonrası İzni Ne Kadardır?

Kadın işçinin 4857 Sayılı İş Kanunu 74. maddesi gereğince doğum sonrasında tekli gebelik halinde 8 hafta, çoğul gebelik halinde de 10 hafta olmak üzere analık hali izni söz konusudur. Gebelik sürecinde kadın işçinin iradesiyle ya da erken doğum sebebiyle kullanılmayan doğum öncesi izin süreleri doğum sonrası iznine eklenir.

Kadın İşçi Doğumdan Sonra Ücretsiz İzin Alabilir mi?

4857 sayılı İş Kanunu 74. maddesi uyarınca tanınmış analık hali izin sürelerinin tamamlanmasından sonra kadın işçinin talebi doğrultusunda 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınamaz.

Süt İzni Süresi Ne Kadardır?

Kadın işçilere 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi 7. fıkrası uyarınca bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Ancak yarı zamanlı çalışma hakkından yararlanan kadın işçiye 1,5 saatlik süt izni verilmeyecektir.

Kadın işçiye süt izninin verilmesi işverenin inisiyatifinde değildir. İşveren kanunda belirtilen süt iznini vermek zorundadır. Süt izninin kullanılmasana engel olan işverene İş Kanunu’nun 104. maddesi uyarınca idari para cezası verilir.